Kalça avasküler nekrozu, kemiğin kanlanmasında azalma sonucu kemiği kollapsa (çökme) götüren nekroz ile sonuçlanan bir durumdur. Kemik damarlarla çevrili hücrelerle kan alışverişi yapan bir dokudur ve avasküler nekrozda kan akışının yetersizliği nedeniyle kemik dokusunun bir nevi ölümü gerçekleşir. Osteonekroz olarak da adlandırılan bu hastalık, ilerlemesi halinde kemikte küçük kırılmalara yol açarak kemiğin çökmesine neden olabilir. Bir anda gelişmez ve genellikle aylar, yıllar sürer. Kalça avasküler nekrozunun gelişmesindeki amaç femur başını korumaktır. Bundan dolayı kalçadaki femur başında çökme oluşmadan erken tanının konulması çok önemlidir. Hastalığın tanısı koymak için çeşitli görüntüleme yöntemleri kullanılır. Doktorunuz femur başındaki nekrozun durumunu öğrenmek için sintigrafisi noninvaziv görüntüleme yöntemini tercih edecektir. Sintigrafisi noninvaziv kemik lezyonlarını göstermede oldukça duyarlıdır ve avasküler nekroz tanısında sıklıkla kullanılmaktadır. Kalça avasküler nekrozunun erken döneminde belirti olmadan hasta yaşamına devam edebilir. Hastalığın seyrine göre durum ilerledikçe ağrı sancı şeklinde ara ara gelip dinlenme halinde bile hissedilmeye başlar. Bu ağrı kalçadan yayılarak kasık bölgesinde ve uyluğun ön kısmında da hissedilebilir. Kalça avasküler nekrozunun gelişmesinde görülebilecek belirtileri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Kalçadan yayılarak kasıkta ve bacaklarda hissedilen ağrı
- Hareket kısıtlılığı
- Eğilirken, otururken dizlerde ağrı
- Kemik ve eklem çökmeye başladıkça artan eklem ağrısı
- Dinlenme ve uyku sırasında devam eden ağrıları
- Yürürken topallama
- Kalça eklemlerinde sertlik
- Ağır kaldıramama
- Boydan kısalma, duruş bozukluğu
Kalça Avasküler Nekrozu Nasıl Anlaşılır?
Kalça avasküler nekrozunun başladığı ilk zamanlar herhangi bir radyolojik görüntülemede anlaşılmaz ve belirti göstermez. Kalça avasküler nekrozu giderek şiddetlenen evrelerden oluşur. Evreler ilerledikçe belirtilerle ve görüntüleme yöntemlerinde nekrozun durumu anlaşılır.
- Evre 1: Belirtiler yoktur. Direkt grafiler normaldir, MRG’de femur avasküler çok az nekroz vardır. Tesadüfen belli olur.
- Evre 2: Kemik farklı bir yapıda olmayıp direkt grafilerde de skleroz ve kistler vardır. Ağrı ve düşük düzeyde hareket kısıtlılığı başlar.
- Evre 3: Nekrotik alanda subkondral kırık oluşur, diken hilal işareti görünümündedir. Kemik çökmesi başlangıcı olur. Yaşamı olumsuz etkiler.
- Evre 4: En önemli evre olup femur başında tamamen çökme ve artroz görülür. Hasta yürümekte bile zorlanır.
Radyolojik görüntüleme yöntemlerinde anlaşılacağı üzere evrelere göre nekrozun durumu giderek artar ve kemik başında çökme, kırıklar meydana gelir. Kalça avasküler nekrozunun çökme olmadan tanının konulması ve ilerlemenin durdurulması gerekir. Şikayetleriniz ihmal etmeyerek mutlaka doktorunuza başvurunuz.
Kalça Avasküler Nekrozu Nasıl Tedavi Edilir?
Kalça avasküler nekrozunun tedavisi evresine bağlı olarak değişiklik gösterir. Erken evrelerde; dinlenme, fizik tedavi, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya yönelik diğer bazı tedaviler, bağışıklık sistemini güçlendiren medikal tedavi, kök hücre yenileyici tedaviler uygulanabilir. İlerleyen evrelerde ameliyatsız tedaviler sonuç göstermeyince hasar onarımı, kemik grefti, kalça protezi gibi cerrahi müdahaleler gerekebilir.
Kalça Avasküler Nekrozu Tedavisi Var Mı?
Kalça avasküler nekrozunun tedavisi mümkündür. Tedavi seçenekleri değerlendirilirken; hastanın yaşına, kilosuna, genel sağlık durumuna, yaşam tarzına ve kalçadaki avasküler nekrozunun şiddetine bağlı olarak ortopedi doktoru tedavi yöntemlerini belirler. Görüntülenme sonuçlarınıza ve belirtilerinize göre size en uygun tedavi planını oluşturarak sizi bilgilendirecektir. Uygulanabilir tedavi yöntemlerinden bazıları şunlardır:
- Analjazik ve antiinflamatuvar ilaçlar
- Fizik tedavi
- Bağışıklık sistemi güçlendirici medikal tedavi
- Egzersiz
- Kalça iş yükünü azaltan destek cihazlar
- Kök hücre tedavisi
- Kemik grefti
- Kalça protezi ameliyatı
Kalça Avasküler Nekrozu Tehlikeli Mi?
Kalça avasküler nekrozu, ilk evrelerde tanı konulursa tehlikeli olmayıp ilerlemesi halinde kemik sağlığını olumsuz etkiler ve kalça ekleminin bozulmasına yol açar. Doktorunuzun önerdiği talimatlar doğrultusunda ilerlemeyi durdurabilirsiniz aksi takdirde yaşam kalitesi ciddi şekilde olumsuz etkilenir.
